Son yıllarda sağlık alanında meydana gelen değişimler ve yaşam tarzlarındaki farklılıklar, bazı hastalıkların yaştan bağımsız olarak görülme sıklığını artırmıştır. Bunlardan biri de ne yazık ki kolon kanseridir. Genel olarak daha ileri yaş grubuyla ilişkilendirilen bu hastalık, son dönemlerde giderek daha fazla genç bireyi de tehdit eder hale gelmiştir. Peki, kolon kanseri kimleri etkiliyor? Genç yaşta kolon kanseri riski altında olan kişilerin ortak özellikleri neler? Bu soruların yanıtlarını ve daha fazlasını gelin birlikte inceleyelim.
Kolon kanseri, kalın bağırsak, rektum veya anal bölgedeki hücrelerin kontrolsüz bir şekilde çoğalmasıyla ortaya çıkan malign bir tümördür. Dünya Sağlık Örgütü (WHO) verilerine göre, kolon kanseri aslında dünya genelinde en yaygın üçüncü kanser türüdür. Ancak, son yıllarda yapılan araştırmalar, bu hastalığın giderek daha genç bireyleri hedef aldığını göstermektedir. Örnek olarak, Amerika Birleşik Devletleri’nde yapılan bir çalışmaya göre 20'li yaşlarındaki gençlerde kolon kanseri sıklığı, son 30 yılda %50 oranında artış göstermiştir. Bu oran, birçok sağlık uzmanını endişelendirmekte ve bu konuda farkındalık yaratma gerekliliğini gündeme getirmektedir.
Kolon kanseri için bilinen birçok risk faktörü vardır. Genetik yatkınlık, yaş, beslenme alışkanlıkları ve yaşam tarzı gibi unsurlar bu hastalığın gelişiminde önemli rol oynamaktadır. Genç bireylerde kolon kanseri geliştirme riskini artırabilecek bazı özel durumlar şunlardır:
Genetik Faktörler: Ailede kolon kanseri öyküsü olan bireyler, bu hastalığa daha yatkın hale gelir. Genetik yatkınlık, özellikle kanserin familial adenomatöz polipozis (FAP) ve Lynch sendromu gibi spesifik formlarında belirgin bir risk oluşturabilir. Bu tür sendromlar, genç yaşta kolon kanseri gelişiminin önünü açabilir.
Obezite: Günümüz yaygın sorunlarından biri olan obezite, birçok sağlık sorunu ile bağlantılıdır. Obez bireylerin, kolon kanseri dahil olmak üzere birçok kanser türü için daha yüksek risk altında olduğu bilinmektedir. Sağlıklı bir kiloyu korumak, riskinizi azaltmanın önemli bir yoludur.
Beslenme Alışkanlıkları: İşlenmiş gıdalar, yüksek yağlı diyetler ve yeterli sebze-meyve tüketmemek, kolon kanseri riskini artıran faktörler arasında yer almaktadır. Lif açısından zengin bir diyet tercih etmek ve sağlıklı yaşam alışkanlıklarını benimsemek, bu riski azaltabilir.
Hareketsiz Yaşam: Fiziksel aktivite eksikliği, yalnızca obeziteye zemin hazırlamakla kalmaz, aynı zamanda birçok sağlık sorununa da davetiye çıkarır. Düzenli egzersiz, kolon kanseri riskini azaltmada önemli bir yardımcıdır.
Alkol ve Sigara Kullanımı: Alkol tüketimi ve sigara içmek, kolon kanseri riskinin artmasına yol açan diğer önemli faktörlerdir. Özellikle genç yaşta başlayan bu alışkanlıklar, bireylerin sağlıklarını uzun vadede ciddi şekilde tehdit edebilir.
Kolon kanseri riskini azaltmak için genç bireyler, beslenme düzenlerine dikkat etmeli, düzenli egzersiz yapmalı ve sağlık kontrolü için düzenli olarak doktorlarına başvurmalıdır. Semptomların erken fark edilmesi, hastalığın seyrini değiştirebilir. Karında ağrı, devam eden ishal veya kabızlık gibi belirtilerle karşılaşıldığında, en kısa zamanda bir sağlık uzmanına danışmak hayati öneme sahiptir.
Sonuç olarak, kolon kanseri sadece yaşlı bireylerde görülen bir hastalık olmaktan çıkmıştır. Genç yaşta kolon kanseri riski ile karşı karşıya olan bireyler, yaşam tarzlarına ve sağlık durumlarına dikkat etmelidir. Farkındalık artırıcı eğitim ve kaynaklar açısından toplum olarak daha duyarlı olmalı, bu tehdit karşısında gençlerimizi bilgilendirmeliyiz. Unutulmamalıdır ki, erken teşhis, kanser tedavisinde en önemli adımlardan biridir.